Bagavova Elnara Rafikovna

Qirg‘iz Respublikasining O‘sh shahrida buyuk mutafakkir, turkiy xalqlarning ardoqli shoiri Alisher Navoiy haykali tantanali ravishda ochildi. Ushbu muhim madaniy voqea o‘zbek va qirg‘iz xalqlari o‘rtasidagi ko‘p asrlik do‘stlik, adabiy va ma’naviy aloqalarning yana bir yorqin ifodasi bo‘ldi.

Haykal ochilish marosimida Qirg‘iziston Respublikasining davlat va jamoat arboblari, adabiyot va madaniyat sohasi vakillari, ijodkor ziyolilar, keng jamoatchilik hamda O‘zbekistondan tashrif buyurgan mehmonlar ishtirok etdi. Tadbir ikki qardosh xalq uchun mushtarak bo‘lgan tarixiy xotira va ma’naviy qadriyatlarga hurmat ruhida o‘tdi.

Marosimda Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti rektori, akademik Shuhrat Sirojiddinov so‘zga chiqdi. U o‘z nutqida Alisher Navoiy haykalining O‘sh shahrida o‘rnatilishi shunchaki madaniy tadbir emas, balki o‘zbek va qirg‘iz xalqlarini asrlar davomida birlashtirib kelayotgan adabiy va ma’naviy yaqinlikning ramzi ekanini ta’kidladi.

Akademik Shuhrat Sirojiddinov o‘zbek va qirg‘iz xalqlari tarixan bir-biriga yaqin bo‘lib kelganini, ularni til, urf-odatlar, diniy va eng avvalo ruhiy qadriyatlar birlashtirib turishini qayd etdi. Uning ta’kidlashicha, ana shu yaqinlikni avloddan avlodga yetkazib kelayotgan eng muhim omillardan biri adabiyot bo‘lib, badiiy so‘z xalqlar qalbini bog‘lovchi kuch sifatida xizmat qilib kelmoqda.

Nutqda Alisher Navoiy ijodi har ikki xalq uchun ham birdek qadrli ekani alohida ta’kidlandi. Buyuk adibning asarlari tarixan qirg‘iz adabiy muhitida ham keng mutolaa qilingani, ular ma’naviy ozuqa manbai bo‘lib xizmat qilgani qayd etildi. Jumladan, “Layli va Majnun” dostonining qirg‘iz tiliga tarjima qilinishi ikki xalq adabiy aloqalarining chuqur ildizlarga ega ekanini yaqqol ko‘rsatib berishi ta’kidlandi.

Shuningdek, nutq davomida turkiy dunyo adabiyotining yirik namoyandasi Chingiz Aytmatov ijodiga ham to‘xtalib o‘tildi. Uning o‘zbek adabiy muhitiga bo‘lgan hurmati, asarlarining o‘zbek kitobxonlari orasida keng e’tirof etilgani, “Manas” eposining Mirtemir tomonidan o‘zbek tiliga tarjima qilinishi xalqlar ziyolilari o‘rtasidagi samimiy va mustahkam aloqalarning yorqin namunasi ekani qayd etildi.

Akademik Shuhrat Sirojiddinov bugungi kunda ham o‘zbek va qirg‘iz adabiy aloqalari izchil rivojlanib borayotganini, tarjima ishlari, qo‘shma nashrlar, ijodiy uchrashuvlar va adabiy forumlar bu jarayonda muhim o‘rin tutayotganini ta’kidladi. Bunday tashabbuslar yosh avlodni umumiy ma’naviy ildizlar ruhida tarbiyalashga xizmat qilayotgani alohida qayd etildi.

Tadbir yakunida Alisher Navoiy haykali O‘sh shahrida qad rostlagani o‘tmishga hurmat, bugungi do‘stlik va kelajak avlodlar uchun ma’naviy ibrat ramzi ekani ta’kidlandi. Marosim ishtirokchilari haykal poyiga gullar qo‘yib, buyuk adib xotirasiga ehtirom bajo keltirdilar.

Shu o‘rinda qayd etish joiz, o‘zbek va qirg‘iz xalqlari o‘rtasidagi adabiy-madaniy hamkorlik so‘nggi yillarda izchil rivojlanib bormoqda. Jumladan, Alisher Navoiy nomidagi ToshDO‘TAU tashabbusi bilan 2023-yil 4-oktabr kuni Qirg‘iz Respublikasining O‘sh davlat universitetida ikki qardosh mamlakat o‘rtasidagi do‘stlik ramzi sifatida Alisher Navoiy nomidagi O‘zbek tili va madaniyati markazi ochildi. Xuddi shu yilning 23-noyabr kuni esa Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida Chingiz Aytmatov nomidagi Qirg‘iz tili va madaniyati markazi tashkil etildi. Ushbu markazlar ikki xalq o‘rtasidagi ma’naviy yaqinlikni yanada mustahkamlashga xizmat qilmoqda.

Fri, 12/12/2025 - 18:19

Alohida ta’limga muhtoj bolalarga quvonch ulashildi

2025-yil 12-dekabr kuni Yakkasaroy tumanidagi 25-sonli alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktabda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Ijtimoiy himoya agentligi hamda Alisher Navoiy nomidagi O‘zbek tili va adabiyoti Universiteti “Psixologiya va sotsiologiya” kafedrasi hamkorligida “Yangi yil sarguzashtlari” bayram tadbiri bo‘lib o‘tdi. Tadbir alohida ta’limga muhtoj bolalarni yangi yil ruhi bilan quvontirish, ularning ijtimoiy faolligini oshirish va mehr-oqibat muhitini yaratish maqsadida tashkil etildi. Bayram davomida bolalar uchun qiziqarli sahna ko‘rinishlari, sarguzashtlarga boy o‘yinlar, jonli muloqot va ijodiy mashg‘ulotlar namoyish etildi. Tadbir yakunida tashkilotchilar tomonidan bolalarga yangi yil sovg‘alari topshirilib, ularga unutilmas taassurotlar ulashildi.

Tadbirda “Psixologiya va sotsiologiya” kafedrasi mudiri Ilhom Aslanov ham ishtirok etdi. U o‘z chiqishida alohida ta’lim ehtiyojiga ega bo‘lgan bolalar bilan ishlash borasida bunday tashabbuslarning ahamiyatini alohida qayd etdi. Uning ta’kidlashicha, jamiyatning har bir a’zosi, ayniqsa bolalar, mehr va e’tiborga munosibdir; universitetning bu yo‘nalishdagi sa’y-harakatlari esa nafaqat ijtimoiy mas’uliyat namunasi, balki ta’lim jarayonining muhim tarkibiy qismidir. Ilhom Aslanovning fikriga ko‘ra, bunday uchrashuvlar talabalarda empatiya, mas’uliyat, insonparvarlik kabi sifatlarni shakllantirib, ularni kelgusidagi kasbiy faoliyatida yanada puxta tayyorlaydi.

Darhaqiqat, “Ijtimoiy ish” ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun mazkur tadbir amaliy o‘quv jarayonining muhim bosqichiga aylandi. Talabalar nazariyada o‘rgangan ko‘nikmalarining real hayotdagi qo‘llanilishini kuzatish, maxsus ehtiyojli bolalar bilan ishlash jarayonidagi nozik jihatlarni his etish, kommunikativ malakalarini rivojlantirish imkoniga ega bo‘ldilar. Ular bolalar bilan ishlashda sabr-toqat, iliqlik, tushunish va mas’uliyatning naqadar zarurligini amalda angladilar. Shuningdek, tadbir talabalar uchun ijtimoiy himoya tizimining faoliyatini yaqindan o‘rganish, jamiyatdagi ijtimoiy hamjihatlik va bag‘rikenglik qadriyatlarini chuqurroq idrok etish uchun noyob tajriba maydoni bo‘ldi.

Tadbir Ijtimoiy himoya agentligi vakillari, universitet professor-o‘qituvchilari, talabalar, maktab jamoasi va OAV xodimlarining faol hamkorligida o‘tdi. “Yangi yil presarguzashtlari” tashabbusi bolalar uchun unutilmas bayram lahzalarini hadya etish bilan birga, jamiyatda mehr-oqibat va ijtimoiy birdamlikka da’vat etuvchi muhim ijtimoiy voqea sifatida e’tirof etildi. Ushbu uchrashuv o‘z mazmuni va g‘oyasi bilan nafaqat quvonch ulashdi, balki ijtimoiy sohada faoliyat yuritishga tayyorlanayotgan yoshlar uchun chuqur hayotiy saboq ham bo‘lib xizmat qildi.

Fri, 12/12/2025 - 12:19

Yosh tarjimonlar bellashuvi bo'lib o'tdi

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi tashabbusi bilan o‘tkazilgan ijodiy bellashuv bo‘lajak tarjimonlar tayyorlash jarayonida amaliy ko‘nikmalarni mustahkamlashga xizmat qiluvchi muhim ta’limiy platformaga aylandi. Globallashuv tobora jadallashayotgan hozirgi davrda madaniyatlararo muloqotga ko‘prik bo‘ladigan professionallarga ehtiyoj kuchayib borayotgani bois, kafedra tomonidan yo‘lga qo‘yilayotgan bunday tashabbuslarning ahamiyati yanada ortmoqda. Ushbu tadbir ham yosh tarjimonlarning nazariy bilimlarini amaliy vazifalar orqali sinovdan o‘tkazib, ularni kasbga yanada yaqinlashtirdi.

Bellashuvda 301-guruh “Tilchilar”, 302-guruh “Adabiyotshunoslar” va 303-guruh “Tarjimonlar” jamoalari o‘zaro kuch sinashdi. Musobaqa uch shartdan iborat bo‘lib, har bir shart talabalar tafakkuri, til sezgirligi, badiiy va nazariy bilim darajasini aniqlashga xizmat qildi.
Birinchi shart maqola taqdimoti bo‘ldi. Unda ishtirokchilar adabiyot, tilshunoslik va tarjima masalalariga oid ilmiy maqolani istalgan tilda sharhlab, ilmiy tahlil madaniyatini, nutq ustida ishlash mahoratini va mustaqil fikr yuritish qobiliyatini namoyon etdilar. Taqdimotlar mavzuga chuqur kirib borish, muallif g‘oyasini anglay olish va ilmiy asos keltira bilish kabi mezonlar asosida baholandi.

Ikkinchi shartda jamoalarga o‘zbek kinofilmlaridan parchalarni ingliz tilida ovozlashtirish vazifasi berildi. 301-guruh “Suyunchi” filmi, 302-guruh “Kelinlar qo‘zg‘aloni” filmi, 303-guruh esa “Mahallada duv duv gap” filmidan olingan sahnalarni ovozlab berdi. Bu vazifa talabalarni audiovizual tarjima jarayoniga yanada chuqurroq olib kirdi. Ovoz, intonatsiya, sahna kayfiyati, dialoglar ohangi va madaniy moslik kabi nozik jihatlarni uyg‘unlashtirish yosh tarjimonlardan katta mas’uliyat talab qildi.

Uchinchi shartda ishtirokchilar Normurod Norqobilning “Ayriliq quvonchi” hikoyasini ingliz tiliga tarjima qildilar. Badiiy matn tarjimasi talabalarning estetik sezgisi, matn ruhini anglashi va muallif uslubini boshqa tilga o‘tkazish mahoratini sinovdan o‘tkazdi. Hikoyadagi obrazlar dinamikasini, hissiyati va ma’no qatlamlarini saqlagan holda tarjima qilish bu bosqichning asosiy talablaridan edi.

Tadbir yakunida Tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi mudiri Mahmadiyor Asadov so‘zga chiqdi. U bellashuvning universitet tarjimashunoslik maktabini mustahkamlashdagi o‘rni, yosh tarjimonlar avlodining kasbiy shakllanishiga qo‘shayotgan hissasi va talabalarda mustaqil fikrlashni rivojlantirishdagi samaradorligi haqida fikr bildirdi. Uning ta’kidlashicha, bunday amaliy maydonlar bo‘lajak tarjimonlarning xalqaro me’yorlarga mos tajriba to‘plashida, madaniyatlararo muloqotga tayyor bo‘lib yetishishda alohida ahamiyat kasb etadi.

Hakamlar hay’atining yakuniy qaroriga ko‘ra, 302-guruh birinchi o‘rinni egalladi. 303-guruh ikkinchi o‘ringa, 301-guruh esa uchinchi o‘ringa loyiq topildi. G‘olib jamoalar diplom va esdalik sovg‘alari bilan taqdirlandi.

Fri, 12/12/2025 - 12:08

Koreyalik koʻngillilar bilan xayrlashuv marosimi boʻlib oʻtdi

Koreyaning KOICA (Koreya xalqaro hamkorlik agentligi) tashkilotidan ToshDO‘TAUga kelgan uch nafar ko‘ngilli 4 oy davomida universitet talabalari uchun koreys tili va koreys madaniyatiga bag‘ishlangan bepul darslar olib bordi. Bu vaqt davomida ular nafaqat til o‘rgatish bilan cheklanmay, Koreyaning tarixi, urf-odatlari, an’analari va zamonaviy hayoti haqida ham keng qamrovli ma’lumotlar ulashib, talabalar uchun chinakam madaniy ko‘prik vazifasini bajardilar. KOICA ko‘ngillilari tashabbusi bilan koreys tili to‘garagi faoliyat yuritib, o‘nlab talabalar muntazam qatnashib kelgan mazmunli mashg‘ulotlarda ishtirok etdi.

Kuni kecha ko‘ngillilar o‘zbek shogirdlari bilan samimiy xayrlashuv darsini o‘tkazishdi. Dars davomida talabalar o‘zlari erishgan natijalar, o‘rgangan yangi bilimlar va taassurotlarini bo‘lishib, ustozlariga minnatdorlik bildirdilar. Mashg‘ulot yakunida talabalar koreys ko‘ngillilariga esdalik sovg‘alari taqdim etishdi. Bu uchrashuv talabalarning ko‘nglida iliq xotiralar qoldirdi va o‘zaro madaniy yaqinlikning yorqin ifodasiga aylandi.

Bugun esa ToshDO‘TAUda koreyalik ko‘ngillilar bilan rasmiy xayrlashuv marosimi bo‘lib o‘tdi. Tadbirda ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha prorektor Nozliya Normurodova KOICA dasturining universitet ta’lim jarayonidagi o‘rnini alohida ta’kidladi. U ko‘ngillilarning fidokorona mehnati, talabalar bilan samimiy va professional ishlaganini e’tirof etib, ularning hissasi universitet hayotida yuksak baholanishini aytdi.

Shuningdek, Tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi mudiri Mahmadiyor Asadov ko‘ngillilarning qisqa muddatda katta natijalarga erishganini qayd etdi. KOICA ko‘ngillilariga to‘garaklar davomida yaqindan hamrohlik qilgan kafedra o‘qituvchisi Kamola Abdulloyeva ham o‘z tashakkurini bildirib, talabalar orasida koreys tiliga bo‘lgan qiziqish sezilarli darajada oshganini ta’kidladi.

Tadbirda ToshDO‘TAU Xalqaro aloqalar bo‘limi boshlig‘i Ozodaxon Gulyamova ham ishtirok etib, KOICA bilan hamkorlikning universitet uchun muhim strategik ahamiyatga ega ekanini, ushbu loyihaning kelgusida ham izchil davom etishiga umid bildirgan holda o‘z minnatdorchilik so‘zlarini izhor qildilar.

Marosim yakunida KOICA ko‘ngillilariga ToshDO‘TAU rahbariyati tomonidan maxsus sertifikatlar tantanali tarzda topshirildi. Ularning mehnati, samimiyati va yoshlar ta’limiga qo‘shgan hissasi uchun chuqur minnatdorlik bildirildi.

Fri, 12/12/2025 - 11:55

“Kelajak soati” doirasida ma’naviy-ma’rifiy ma’ruza tashkil etildi

2025-yil 10-dekabr kuni Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida “Kelajak soati” loyihasi doirasida navbatdagi ma’naviy-ma’rifiy mashg‘ulot bo‘lib o‘tdi. Tadbirda filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori, dotsent v.v.b Anvar Qoraboyevich Buranov ishtirok etib, talabalarga mazmunan boy va qiziqarli ma’ruza o‘qib berdi.
Ma’ruza davomida Anvar Qoraboyevich avvalo “Madhiya” hamda “Davlat madhiyasi” tushunchalarining tarixiy shakllanishi, ularning har bir davlat hayotidagi o‘rni va ahamiyati haqida atroflicha ma’lumot berdi. U madhiyaning faqat rasmiy marosimlardagi qo‘llanilishi bilangina cheklanib qolmasdan, balki jamiyatda fuqarolik tuyg‘usini mustahkamlovchi kuch sifatida tutgan o‘rni haqida ham batafsil tushuntirib o‘tdi.
Shuningdek, ma’ruzachi “O‘zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi”ning mazmun-mohiyati, undagi har bir so‘zning milliy g‘oya va qadriyatlarimizni ifodalashdagi o‘rni haqida fikr yuritdi. Talabalar madhiyani anglash, uni qadrlash va undan faxrlanish zarurligiga oid muhim bilimlarga ega bo‘ldilar.

Tadbir davomida davlat madhiyasidan foydalanish tartib-qoidalari, madhiyaga nisbatan hurmat-ehtirom ko‘rsatish madaniyati ham yoritib berildi. Anvar Qoraboyevich madhiyaning xalqning birligi, g‘ururi va orzu-intilishlarini mujassamlashtiruvchi muhim ramz ekanini alohida ta’kidladi.

Mashg‘ulot jarayonida talabalar mavzu yuzasidan turli tarixiy dalillar, misollar hamda audio-video manbalar bilan tanishdilar. “Kelajak soati” doirasida tashkil etilgan ushbu ma’ruza talabalarda davlat ramzlariga bo‘lgan hurmat, vatanparvarlik ruhini yuksaltirish hamda mas’uliyat hissini kuchaytirishga xizmat qildi.

Thu, 12/11/2025 - 17:36

Bo‘lajak pedagoglar uchun yangi tajribalar

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 21-iyundagi PQ–289-son qarorida pedagogik ta’lim sifatini oshirish, oliy ta’lim muassasalarida o‘qitilayotgan nazariy bilimlarni maktabdagi real dars jarayonlari bilan uyg‘unlashtirish, bo‘lajak o‘qituvchilarning kasbiy mahoratini erta shakllantirish maqsadida “4+2” tizimi joriy etilgani belgilangan. Mazkur tartibga ko‘ra, pedagogik yo‘nalishlarda tahsil olayotgan talabalar haftaning to‘rt kunini universitetdagi mashg‘ulotlarga, ikki kunini esa maktablarda amaliyot o‘tashga yo‘naltiradi. Ushbu tizim O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi talabalari faoliyatida ham samarali qo‘llanib kelinmoqda. Ular umumiy o‘rta ta’lim maktablarida dars jarayonlarini kuzatish, seminarlar tashkil etish, interfaol metodlarni sinab ko‘rish va o‘quvchilar bilan ishlash ko‘nikmalarini mustahkamlash orqali kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirib borishmoqda.

Shu munosabat bilan, 11-dekabr kuni O‘zbek tili va uni o‘qitish metodikasi kafedrasi dotsenti Sanobar Kuldasheva Mirobod tumani 328-maktabda “Ona tilini o‘qitish metodikasi” fanidan seminar mashg‘ulotini o‘tkazdi. Tadbirda Talabalar amaliyoti bo‘limi boshlig‘i Shokir Xalilov, Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari bilan ishlash, nazorat va monitoring bo‘limi boshlig‘i Axror Kodirov, Talabalar amaliyoti bo‘limining bosh mutaxassisi Xayrulla Rajabov, kafedra doktorantlari, 304-guruh talabalari hamda maktab o‘quvchilari ishtirok etdi. Mashg‘ulot davomida ona tili darslarini samarali tashkil etish, o‘quvchilarda o‘qib tushunish ko‘nikmalarini rivojlantirish, zamonaviy yondashuvlar va pedagogik texnologiyalardan foydalanish bo‘yicha fikr almashildi. Bo‘lajak o‘qituvchilar dars jarayonida o‘quvchilarga mo‘ljallangan turli topshiriqlarni bajarish, ularning faol ishtirokini rag‘batlantirish, darsning metodik tuzilishini tahlil qilish orqali o‘z pedagogik mahoratlarini sinovdan o‘tkazdilar.

Seminar davomida kafedraning tayanch doktoranti Nilufar Xo‘janova ona tili va adabiyot fani o‘qituvchilarining raqamli savodxonligini oshirishga qaratilgan ilmiy izlanishlari haqida ma’lumot berib, talabalarga zamonaviy o‘quv dasturlari, elektron platformalar va ta’limiy ilovalarning imkoniyatlarini amaliy ko‘rsatib berdi. Bu esa talabalar uchun nafaqat metodik, balki zamonaviy pedagogga xos innovatsion ko‘nikmalarni shakllantirishga xizmat qildi.

Maktablarda muntazam ravishda tashkil etilayotgan bunday seminar va amaliy mashg‘ulotlar talabalarning nazariy bilimlarini mustahkamlabgina qolmay, ularni ta’lim jarayonining faol ishtirokchisiga aylantiradi, o‘qituvchilik kasbiga xos mas’uliyat, pedagogik muloqot, dars jarayonini boshqarish va o‘quvchi bilan individual ishlash ko‘nikmalarini rivojlantiradi. “4+2” tizimi kelajak pedagoglarining ilmiy-metodik salohiyatini oshirish, ularni raqobatbardosh, zamonaviy va malakali o‘qituvchi sifatida shakllantirish uchun keng imkoniyat yaratmoqda.

Thu, 12/11/2025 - 17:26

Universitetimiz olimasi "Yil ayoli" tanlovi gʻolibasi

Jamiyat hayotida faol ishtirok etayotgan, ibratli xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash, amalga oshirilayotgan islohotlarni keng targ‘ib etish maqsadida 2022-yildan buyon o‘tkazib kelinayotgan “Yil ayoli” milliy tanlovining joriy yilgi Toshkent shahar saralash bosqichi bo‘lib o‘tdi.

Tanlovda 35 yoshdan katta bo‘lgan, o‘z yo‘nalishida kamida 5 yillik tajribaga ega ayollar hamda tegishli soha mutaxassislari ishtirok etdilar. Tanlov tuman, viloyat (shahar) va respublika bosqichlarida tashkil etiladi. Joriy yilda Toshkent shahri tuman bosqichlari g‘oliblari bo‘lgan jami 85 nafar ishtirokchi 11 ta nominatsiya bo‘yicha bellashdi.

“Yilning eng yaxshi IT dasturchi ayoli” nominatsiyasida universitetimiz olimasi, filologiya fanlari doktori, IT-lingvist Manzura Abjalova munosib ishtirok etib, o‘zining 2 ta til korpusi, 4 ta mobil ilovasi hamda 19 ta baza uchun olingan mualliflik guvohnomalari bilan g‘oliblikni qo‘lga kiritdi hamda Respublika bosqichiga tavsiya etildi.

Universitet jamoasi nomidan Manzura Abjalovani ushbu muvaffaqiyat bilan tabriklaymiz va Respublika bosqichida omad tilaymiz!

Wed, 12/10/2025 - 21:24

Xurshid Do‘stmuhammad "Yosh munaqqid" mehmoni

2025-yil 10-dekabr kuni Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti “Jahon adabiyoti va qiyosiy adabiyotshunoslik” kafedrasi qoshidagi “Yosh munaqqid klub”ining navbatdagi mashg‘uloti bo‘lib o‘tdi. Unda taniqli adib, O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi a’zosi, filologiya fanlari doktori, professor Xurshid Do‘stmuhammadning “Joys” roman-essesi taqdimoti tashkil etildi.

Tadbirni “Jahon adabiyoti va qiyosiy adabiyotshunoslik” kafedrasi mudiri, filologiya fanlari doktori, professor U.Jo‘raqulov ochib berdi. Taqdimotda “O‘zbek adabiyoti va uni o‘qitish” kafedrasi dotsenti H.Ahmedov, kafedra professor-o‘qituvchilari — filologiya fanlari falsafa doktori (PhD), dotsentlar Komiljon Hamroyev, Yulduz Ziyayevalar, (PhD) katta o‘qituvchilar Olmos Xurramov, Azamat Xayrullayev, Nuriddin Ubaydullayev, shuningdek, “O‘zbekiston tarixi” va “Ma’rifat” telekanallari jurnalistlari hamda yosh ijodkor (PhD) Xolyor Safarov ishtirok etdi.

Taqdimot davomida professor U.Jo‘raqulov, dotsent H.Ahmedov, katta o‘qituvchi Olmos Xurramov, dotsent Komiljon Hamroyevlar Xurshid Do‘stmuhammad ijodi, uning “Joys” roman-essesining g‘oyaviy-badiiy xususiyatlari, poetik talqini xususida atroflicha fikr-mulohazalar bildirdilar. Talabalar adib ijodi bilan yaqindan tanishtirildi.

Uchrashuvda adib Xurshid Do‘stmuhammad so‘zga chiqib, ijod jarayoni, asarlarining yaratilish tarixi, xususan, “Joys” roman-essesining yozilish sabablari, obrazlar prototiplari haqida hayotiy va qiziqarli misollar asosida so‘z yuritdi, talabalar tomonidan berilgan savollarga batafsil javob berdi.

Qizg‘in bahs-munozara ruhida o‘tgan mazkur adabiy uchrashuv ishtirokchilarda katta taassurot qoldirdi hamda yosh munaqqid va ijodkorlar uchun muhim ijodiy maktab vazifasini o‘tadi.

Wed, 12/10/2025 - 20:51

"O'zbek maktabi" uch yoshda

10-dekabr kuni Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida xorijliklarga o‘zbek tili va madaniyatini o‘rgatuvchi “O‘zbek maktabi” tashkil topganining uch yilligi munosabati bilan maxsus marosim bo‘lib o‘tdi. 2022-yilda xorijliklarga o‘zbek tili va madaniyatini o‘rgatish maqsadida yo‘lga qo‘yilgan ushbu tashabbus qisqa fursatda o‘zining ilmiy-uslubiy maktabi, o‘quv dasturlari va keng xalqaro auditoriyasi bilan yurtimizning madaniy diplomatiyasidagi eng samarali loyihalardan biriga aylandi.

Marosimning taqdimot qismi loyihaning tashabbuskori, universitetning ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha prorektori, professor Nozliya Normurodova tomonidan olib borildi. U “O‘zbek maktabi”ning uch yillik faoliyati davomida bosqichma-bosqich yaratilgan A1 va A2 darajalariga mo‘ljallangan darsliklar, o‘quv kurslari va onlayn ta’lim tizimlari haqida so‘z yuritar ekan, bugungi kungacha 400 nafardan ortiq xorijlik o‘rganuvchi ushbu materiallar asosida o‘zbek tilini muvaffaqiyatli o‘zlashtirgani haqida ma’lumot berdi. Shuningdek, ushbu izchil ishlarning tabiiy va mantiqiy davomi sifatida “Xorijliklar uchun o‘zbek tili” B1 darsligining nashr etilgani e’lon qilindi. Marosimda “O‘zbek maktabi”ning amaldagi xorijlik tinglovchilari, shuningdek, O‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan bir qator xorijiy davlatlarning elchixona va vakolatxonalaridan kelgan mehmonlar ham ishtirok etdi.

B1 darsligi xorijlik o‘rganuchilarni mustaqil muloqot olib borishga tayyorlashga xizmat qiladigan mazmun va metodik yondashuvlar bilan boyitilgan. Unda mavzu doiralari kengaytirilgan bo‘lib, kundalik hayot, madaniyat, jamiyat, ta’lim, tarix kabi yo‘nalishlarda fikr bildirish, izohlash va mulohaza yuritish ko‘nikmalarini shakllantirishga alohida e’tibor qaratilgan. Darslikning eng muhim jihatlaridan biri audiovizual ilovalarning kengaytirilganidir. O‘quvchilar tinglab tushunish malakasini rivojlantiruvchi audiolardan tashqari, o‘zbek xalqining turmush tarzi, urf-odatlari va kundalik muloqotiga oid qiziqarli hayotiy vaziyatlar aks ettirilgan video izohlar orqali milliy-madaniy so‘z va iboralarning qo‘llanishini ko‘rib o‘rganadilar. Bu videolavhalar iboralarning lug‘aviy ma’nosidan tashqari, ularning madaniy zamirini, ijtimoiy vazifasini, hayotiy kontekstini jonli tasvirlar asosida tushuntirib beradi.

Darslikdagi turli mavzular bo‘yicha tushuntirishlar ingliz tilida berilgani xorijiy o‘rganuvchilar uchun izchil hamda qulay o‘quv tilini ta’minlab, o‘zbek tilini o‘rganish jarayonini ancha yengillashtiradi. Mavzular ketma-ketligi, topshiriqlarning hayotiylikka yaqinligi va madaniy kontekstning yoritilishi B1 darsligini “O‘zbek maktabi”ning sifat jihatdan yangi bosqichiga aylantiradi.

Marosim davomida yana bir muhim loyiha — O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 12-yanvardagi PQ-19-son Qarori asosida yaratilgan Uzacademy platformasining rasmiy taqdimoti o‘tkazildi. Platforma O‘zbekiston tarixini, madaniyatini, adabiyotini, san’atini va milliy qadriyatlarini xorijiy auditoriyaga zamonaviy, tizimli va qomusiy shaklda yetkazish uchun mo‘ljallangan. “Uzinfocom” bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan mazkur portal hozirda https://uzbekacademy.uz/oz domenida faoliyat yuritmoqda. Platformaga 4 asosiy rukn va 14 tagrukn bo‘yicha 62 ta sahifa yuklangan bo‘lib, ularda tarixiy, madaniy va ilmiy ma’lumotlar vizual materiallar bilan boyitilgan holda taqdim etilgan. Shuningdek, Madaniyat vazirligi va Kinematografiya agentligi kabi tashkilotlar uchun maxsus kabinetlar yaratilgani platformaning davlat idoralari bilan integratsion ishlashini ta’minlaydi. Uzacademy platformasi o‘zbek tilini masofadan turib o‘rgatish bo‘yicha ham keng imkoniyat yaratadi. A1 darajasiga mo‘ljallangan darslar to‘liq raqamlashtirilgan bo‘lib, tinglash, o‘qish, yozish va gapirish ko‘nikmalarini rivojlantiruvchi mashqlar, shuningdek, daraja aniqlash testlari joylashtirilgan. Kelgusida videodarslar, intervyular, ijodkorlar va mutaxassislar bilan uchrashuvlar, maxsus taqdimotlar platforma kontentini yana-da boyitishi rejalashtirilgan. Uzacademy platformasining eng muhim yangiliklaridan biri shundaki, u Buyuk Britaniyaning nufuzli Oksford universitetida yo‘lga qo‘yilgan “O‘zbekshunoslik” dasturi uchun ham tayanch ilmiy-ma’rifiy baza sifatida foydalaniladi. Platformadagi ma’lumotlar Oksford universitetining elektron ta’lim tizimlariga integratsiya qilinib, talabalarga O‘zbekiston tarixi, madaniyati, adabiyoti va tiliga oid ishonchli, ilmiy asoslangan, muntazam yangilanadigan birlamchi manba sifatida xizmat qiladi. Shu tariqa Uzacademy nafaqat O‘zbekistonda, balki dunyoning eng nufuzli ilmiy markazlaridan birida ham o‘zbekshunoslik tadqiqotlarini qo‘llab-quvvatlovchi raqamli poydevorga aylanmoqda.

Mazkur marosim “O‘zbek maktabi” tashabbusining uch yillik ilmiy-uslubiy faoliyatini, xorijliklarga mo‘ljallangan darsliklar tizimining yangi bosqichini va “Uzacademy” platformasining ishga tushirilishini bir butun holda namoyon etdi. Ushbu loyihalar o‘zbek tilining xalqaro maydondagi mavqeini mustahkamlash, jahon auditoriyasiga sifatli ta’lim resurslarini taqdim etish hamda O‘zbekiston madaniyatini keng targ‘ib etish yo‘lidagi izchil va muhim qadamlardir.