Ma’naviy uyg‘oqlik, birdamlik va yangilanish
2024-yil 8- yanvar kuni Iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash “Ulug‘bek” jamg‘armasida “Ma’naviy uyg‘oqlik, birdamlik va yangilanish” mavzusida ma’ruzalar tashkil etildi. Tadbirda yetakchi olimlar, doktorant va ilmiy izlanuvchilar, talaba-yoshlar qatnashishdi.
Tadbirni Iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash “Ulug‘bek” jamg‘armasi raisi akademik O.U.Salimov ochib berdi. U o‘zining kirish nutqida O‘zR Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning 2023- yil 22 - dekabrda bo‘lib o‘tgan Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida so‘zlagan nutqidagi eng asosiy va dolzarb nuqtalar va ulardan kelib chiqadigan vazifalar haqida gapirib, ularning ijro qilinishida har bir olim, ziyolini faol bo‘lishga chaqirdi. Shuningdek, akademik O.U.Salimov bugun tadbir ishtirokchilarining har biriga “Ma’naviyat hayotimizda yangi kuch, yangi harakatga aylanishi kerak” mavzusida tayyorlangan tarqatma materiallarning tarqatilishi, qatnashchilar aynan shularga asoslangan holda o‘z faoliyatini tashkil qilishi zarurligini ta’kidladi.
Ma’ruzalar Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari M.M.Hojimatov, ToshDO‘TAU rektori akademik Sh.S.Sirojiddinov, O‘zDJTU professori N.Q.Jo‘rayevlar tomonidan amalga oshirildi.
Ma’ruzachilar - Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari M.M.Hojimatov, O‘zDJTU professori N.Q.Jo‘rayevlarning chiqishlari qatnashchilarda katta qiziqish uyg‘otdi, ularni yangi tashabbuslar bilan chiqishga, xayrli ishlarni amlaga oshirishga undadi, albatta.
Ayniqsa, ToshDO‘TAU rektori akademik Sh.S.Sirojiddinovning ma’ruzasi yig‘ilganlarda katta taassurot qoldirdi. Xususan, uning ma’ruzasida quyidagilarga alohida e’tibor qaratildi, ushbu masalalarning chuqur ilmiy-nazariy tahlili berildi:
1. Ma’ruzada jadidchilik harakatining ildizlari ilmiy jamoatchilikka hali yaxshi ma’lum bo‘lmagan rakurslarda ochib berildi. Bunda asosiy e’tibor O‘zbekiston hududidagi dastlabki oliy ta’lim maskanlari – madrasalar faoliyatiga qaratildi. Madrasalarning o‘qitish uslublari, konsepsiyaviy ahamiyatga molik bo‘lgan mazmun-mohiyati kabilar XVI - XVII -XVIII – XIX- XX asrlar misolida tadrijiy jihatdan tahlil qilib berildi. Ya’ni, Vatanimiz hududida jadidchilik harakatining vujudga kelishi faqatgina Ismoil Gaspirinskiy nomi bilan bog‘liq emasligi, uning ildizlari bobolarimizning dastlabki ma’rifatparvarlik g‘oyalaridayoq mavjud bo‘lganligi ilmiy asoslari bilan ochib berildi.
2. Ma’ruzada Yangi O‘zbekistondagi Uchinchi Renessans poydevori nima uchun aynan jadidlarning g‘oyalariga asoslanishi zarurligi mashhur jadidlarning faoliyati, ilmiy-adabiy merosi tahliliga oid yangi faktlar orqali ochib berildi.
3. Ma’ruzada, shuningdek, nima uchun xuddi jadid bobolarimizdek, aynan ta’limga ustuvor e’tibor ko‘rsatilishi zarurligi hayotiy dolzarb misollar orqali dalillanib, aniq ko‘rsatib berildi.
4. Ma’ruzachi O‘zR Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning 2023- yil 22- dekabrda bo‘lib o‘tgan Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida so‘zlagan nutqidagi eng ahamiyatli masalalardan biri – “g‘oyaviy mafkura” masalasi ekanligi, O‘zbekiston xalqi aynan shu mafkura atrofida birlashishi, har bir inson shu g‘oyaga o‘zini dahldor deb bilishi, his qilishi zarurligini alohida ta’kidladi. U, shuningdek, Prezidentning mazkur nutqi bilan o‘ziga xos “Ma’naviy inqilobga“ start berganligi, bu jarayonda har bir ziyoli oldingi saflarda bo‘lishi, o‘zini millatparvar deb hisoblagan har bir inson jamiyatimizda kechayotgan voqealarga befarq bo‘lmasligi, millattimiz, ma’naviyatimizga bo‘layotgan har hujumlar - yot g‘oyalarga kurashish qobiliyati va qudratiga ega bo‘lishi kerakligini alohida ta’kidladi, bu borada o ‘z takliflarini bildirdi.
5. ToshDO‘TAU rektori akademik Sh.S.Sirojiddinov, shuningdek, o‘z ma’ruzasida bugungi kunda ma’naviy tarbiya borasida o‘ta zarur bo‘lgan bir nechta taklif va tashabbuslarni ham ilgari surdi.
Ma’ruzalar bo‘yicha muhokamaga chiqqanlar bugun taqdim etilgan yangi va foydali ma’lumotlar, tahlillar uchun ma’ruzachilarga minnatdorlik bildirib, bu kabi tadbirlar doimiy tashkil qilinishi yuzasidan taklif va tavsiyalar berishdi.
Saodat Muhamedova
filologiya fanlari doktori, professor